ارز دیجیتال مونرو Monero چیست؟

شبکه و ارز دیجیتال مونرو را می‌توان به‌عنوان یکی از معروف‌ترین و شناخته شده‌ترین شبکه‌های ارز دیجیتال در نظر گرفت که با محوریت حریم خصوصی خلق شده است. در واقع این پروژه جزو بحث‌برانگیزترین ایده‌هایی بوده که در دنیای بلاک‌چین ارائه شده است. به‌گونه‌ای که بسیاری از صرافی‌ها و وب‌سایت‌های مختلف، از لیست کردن آن ممانعت می‌کردند.

مازاد بر این، خود پروژه هم تا حد زیادی مرموز بوده و همچون بیت‌کوین، اسامی بنیان‌گذاران آن نامشخص است. 

یکی از معروف‌ترین پروژه‌هایی که بعد از بیت‌کوین خلق شد، پروژه و ارز دیجیتال Monero بود. این پروژه از فناوری‌ها و ویژگی‌های مختلفی بهره می‌جوید که سعی دارد تا برخی از مشکلات بیت‌کوین را برطرف نماید. برای مثال این شبکه قابلیت‌هایی همچون حفظ حریم خصوصی، سرعت بیشتر، استخراج ساده‌تر، امنیت بیشتر و موارد مشابه را به دنبال دارد.

مونرو (Monero) یک ارز دیجیتال متن باز در حوزه حریم خصوصی است که در سال ۲۰۱۴ راه‌اندازی شد.

بلاکچین مونرو چگونه است؟

بلاکچین مونرو بر تراکنش‌های مقاوم در برابر سانسور و همچین حریم خصوصی تمرکز و تاکید ویژه‌ای دارد.

رمزارز Monero از فناوری‌های بهبوددهنده حریم شخصی متنوعی بهره می‌برد تا از ناشناس ماندن کاربرانش مطمئن شود.ویژگی غیرقابل ردیابی بودن Monero به آن معناست که شما نمی‌توانید بین دو تراکنش ارتباط برقرار کنید و همچنین نمی‌توانید مبدا یا مقصد وجوه را تعیین کنید.

از آنجا که هر تراکنش در اکوسیستم مونرو خصوصی است، قابل ردیابی هم نیست. این ویژگی باعث می‌شود که این کوین، به یک ارز معاوضه‌پذیر تبدیل شود. افرادی که مونرو را می‌پذیرند، دیگر نگرانی‌ای بابت لیست سیاه ندارند. بلاک چین مونرو عمدا به شیوه‌ای مبهم و غیرشفاف تنظیم شده است و با مخفی کردن آدرس‌ها، جزئیات تراکنش‌ها را ناشناس نگه می‌دارد.

آیا ارز مونرو استخراج میشود؟

افراد برای استخراج Monero می‌توانند به استخر‌های استخراج بپیوندند و یا خود به تنهایی اقدام به استخراج کنند. ماینینگ مونرو را می‌توان بر روی یک کامپیوتر استاندارد انجام داد و به سخت‌افزار خاصی برای انجام این کار نیاز نیست. مونرو بر روی همه سیستم‌عامل‌های مهم مانند ویندوز، اندروید و غیره قابل راه‌اندازی است.

تاریخچه پیدایش مونرو

بلاکچین مونرو در آوریل سال ۲۰۱۴ (فروردین ۱۳۹۳) و به عنوان فورکی از رمزارز بایت کوین (Bytecoin) راه‌اندازی شد. بایت کوین هم یک رمزارز حریم خصوصی دیگر است که در سال ۲۰۱۲ منتشر شد. این رمزارز، اولین پروتکل مبتنی بر کریپتونوت (‌CryptoNote) و یک فناوری متن باز است که هدف آن رفع برخی از کمبودهای بیت کوین بود.

CryptoNote یک فناوری برای بهبود حریم خصوصی است که به کمک آن آدرس‌های ارسال و دریافت در هر تراکنش غیرقابل ردیابی خواهند شد. فناوری کریپتونوت بر اساس الگوریتم گواه اثبات کار (PoW) مبتنی بر هش کار می‌کند که از تابع حافظه محوری به اسم کریپتونایت (CryptoNight) بهره می‌برد. کریپتونایت باعث می‌شود که استفاده از دستگاه های اسیک برای ماینرها بسیار دشوار شود. این موضوع می‌تواند به توزیع پذیری ماینینگ کمک کند و مانع از متمرکزسازی شود.

هدف از ایجاد مونرو چیست؟

همان‌طور که گفتیم ویژگی بارز و منحصر به فرد Monero، غیر قابل ردیابی بودن و حفظ حریم خصوصی این رمزارز است. این ویژگی، همان هدفی است که توسعه‌دهندگان مونرو آن را مدنظر داشته‌اند. دلیل جذابیت مونرو هم همین غیرقابل ردیابی بودن است.

امنیت:

مونرو پاداش کامل بلوک‌ها را به ماینرها می‌دهد؛ به این ترتیب حیاتی‌ترین اعضای شبکه تشویق می‌شوند تا امنیت مونرو را به خوبی تامین کنند. ایمنی تراکنش‌ها به شکل رمزنگاری‌شده و با استفاده از آخرین و پایدارترین ابزارهای رمزنگاری تامین می‌شود.

حریم شخصی:

این شبکه باید قادر باشد در محکمه و  دادگاه از کاربران خود حفاظت کند.  این سطح از حریم شخصی، باید به شکل کامل برای تمام کاربران در دسترس باشد؛ خواه آنها به لحاظ فنی از این شبکه سررشته داشته باشند و خواه چیزی در مورد نحوه کارکرد مونرو ندانند.

عدم تمرکز:

الگوریتم PoW مونرو در برابر سخت‌افزارهای استخراج مقاوم است تا به این ترتیب توزیع پاداش بلوک به شکل منصفانه انجام شود. به علاوه، توسعه و تحقیق مونرو از طریق همکاری جهانی انجام می‌شود و پروژه با شفافیت بسیار بالایی کار خود را دنبال می‌کند. هر تصمیمی در مورد توسعه این شبکه، به صورت عمومی مطرح می‌شود و نشست‌های توسعه‌دهندگان اصلی شبکه به صورت آنلاین منتشر می‌شود.

مونرو چگونه کار می‌کند؟

امضای حلقوی (Ring Signature)

امضای حلقوی امضای دیجیتالی است که توسط شخصی در یک گروه مشخص ایجاد شده است. با توجه به امضا و کلیدهای عمومی اعضای گروه، هر کسی می‌تواند تایید کند که یکی از اعضای گروه امضا را ارائه کرده است؛ اما نمی‌تواند بگوید که این امضا دقیقا کار کدام‌یک از آنها بوده است. به منظور آنکه مشخص نشود کدام کلید برای تولید امضای حلقوی مورد استفاده قرار گرفته است، این امضا باید از نظر محاسباتی غیرممکن باشد؛ این یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های امنیتی امضای حلقوی است.

پلتفرم مونرو

برای ایجاد یک امضای حلقوی، از ترکیبی از کلید‌های حساب‌های فرستنده استفاده می‌کند و آنها را با کلید‌های عمومی بر روی بلاک چین تجمیع می‌کند؛ این امر بلاکچین مونرو را منحصر به فرد و خصوصی می‌کند و باعث مخفی ماندن هویت فرستنده می‌شود.

آدرس‌های پنهان (Stealth Addresses)

این آدرس‌ها به فرستنده اجازه می‌دهند که یک آدرس تصادفی مقطعی را از طرف گیرنده برای هر تراکنش ایجاد کنند. پس از آن، گیرنده می‌تواند فقط یک آدرس را منتشر کند؛ در حالی که تمام پرداخت‌های ورودی‌اش به آدرس‌های منحصر به فردی روی بلاکچین منتقل می‌شوند. اما نکته اینجاست که این آدرس‌ها نه می‌توانند به آدرس گیرنده و نه به آدرس‌های سایر تراکنش‌ها متصل شوند. با استفاده از آدرس‌های پنهان، تنها فرستنده و گیرنده می‌تواند مشخص کنند که پرداخت به کجا انجام شده است.

آدرس‌های پنهان مقصد تراکنش‌ها را پنهان می‌کنند. این کار با یک آدرس یک‌بارمصرف تصادفی انجام می‌شود. این آدرس مقطعی، خود بر اساس یک آدرس عمومی ایجاد می‌شود که فقط برای آن تراکنش استفاده می‌شود. با استفاده از این آدرس‌ها علاوه بر مخفی ماندن مقصد نهایی تراکنش‌ها، هویت فرد گیرنده نیز مخفی می‌شود. اگر آدرس را در یک مرورگر بلاکچینی مونرو جستجو کنید، هیچ نتیجه‌ای نخواهید گرفت. زیرا هر آدرس ایجادشده، با آدرس قبلی متفاوت خواهد بود و نمی‌توان آنها را به هم پیوند داد.

تراکنش‌های محرمانه حلقوی (RingCT)

RingCT فناوری جالب دیگری است که مقادیر تراکنش‌ها را در مونرو پنهان می‌کند. این تراکنش‌ها در ژانویه ۲۰۱۷ (دی و بهمن ۱۳۹۵) در بلوک ۱,۲۲۰,۵۱۶ پیاده‌سازی شدند. پس از سپتامبر ۲۰۱۷ هم این ویژگی برای تمام تراکنش‌های روی شبکه، اجباری شد.

این فناوری باعث می‌شود که مقادیر بالانس حساب، مبدا و مقصد تراکنش‌ها هم پنهان باقی بمانند.

ساختار رمزنگاری در اکوسیستم مونرو

کلید خصوصی (Private Key):

از این کلید برای امضای داده‌ها و رمزگشایی آنها استفاده می‌شود. در مونرو، کلید خصوصی ریشه (Root) به صورت تصادفی تولید می‌شود.این کلید در مونرو به دو کلید خرج کردن (Spend Key) و کلید مشاهده (View Key) تقسیم می‌شود. برای خرج کردن و مصرف رمزارزهای مونرو، به کلید خرج کردن خصوصی نیاز داریم. این کلید برای ساخت کلیدهای خصوصی یک‌بارمصرف مورداستفاده قرار می‌گیرد تا بتوان دارایی‌های مرتبط با آن را خرج کرد. کلید مشاهده خصوصی نیز برای شناسایی تراکنش‌های ورودی روی بلاکچین غیرشفاف مونرو کاربرد دارد.

کلید عمومی (Public Key):

برای تایید امضا و رمزنگاری داده‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. کلید عمومی از کلید خصوصی ایجاد می‌شود. برخلاف کلید خصوصی، کلید عمومی با هدف اشتراک‌گذاری با دیگران ایجاد می‌شود. با فرض پیاده‌سازی صحیح این کلید، عملا امکان بازیابی کلید خصوصی از کلید عمومی وجود ندارد. یعنی اگر کسی کلید عمومی شما را داشته باشد، نمی‌تواند کلید خصوصی‌تان را از آن استخراج کند. این مسئله به امنیت کلیدهای عمومی در بلاکچین کمک می‌کند.

کلیدهای مشاهده و خرج کردن

به کمک کلید خرج کردن خصوصی، می‌توان وجوه مربوط به آن حساب را خرج کرد. این کلید در حقیقت برای امضای تراکنش‌های مونرو استفاده می‌شود. Private Spend Key جایگزینی برای عبارت بازیابی (Mnemonic Seed) است؛ یعنی همان ۱۳ یا ۲۵ کلمه‌ای که برای پشتیبان‌گیری از حساب مونرو به کار می‌رود. از این کلید می‌توان برای اشتقاق سایر کلیدهای حساب استفاده کرد.

ساختار آدرس‌ها در مونرو

آدرس‌های استاندارد (Standard address):

پایه آدرس‌ که از آن با عنوان آدرس خام (Raw Address) هم یاد می‌شود. به لحاظ فنی می‌توان گفت این آدرس‌ها برای ایجاد آدرس‌های فرعی و آدرس‌های ترکیبی مورد استفاده قرار می‌گیرند. آدرس خام در مونرو از دو کلید عمومی مشاهده و کلید عمومی خرج کردن تشکیل می‌شود.

آدرس‌های فرعی (Subaddress):

به سادگی می‌توانید یک آدرس فرعی برای هر پرداخت خود بسازید. به این ترتیب، سرویس ویژه‌ای (مثل هر صرافی ناشناس) که مونرو را برای شما ارسال می‌کند، به سادگی نمی‌تواند بفهمد که این شما هستید که دارید مجددا مونرو را دریافت می‌کنید؛ چرا که آدرس‌ فرعی‌تان با آدرس دفعه قبل، تفاوت دارد.

آدرس‌های ترکیبی (Integrated Address):

این آدرس‌ها برای پذیرش مونرو به شیوه‌ای خودکار مورد استفاده قرار می‌گیرند؛ مانند فروشگاه‌ها و صرافی‌های آنلاین. آدرس‌های ترکیبی یک شماره پرداخت (Payment ID) دارند که به شما اجازه می‌دهد متوجه شوید که هر وجه برای چه منظوری به شما پرداخت شده است.

سایر قابلیت‌های مونرو

گواه اثبات کار

گواه اثبات کار مقاوم در برابر اسیک و دوست‌دار CPU است. این الگوریتم توسط اعضای جامعه مونرو ایجاد شده است. Randomx به این منظور طراحی شده است تا استفاده از سخت‌افزارهای خاص و ویژه را برای استخراج مونرو غیرممکن کند. الگوریتم‌های پیشین که مونرو از آنها استفاده می‌کرد، بر پایه CryptoNight و نسخه‌های مختلف آن بودند.

منحنی انتشار (Emission curve)

انتشار Monero‌ به صورت نامحدود انجام می‌شود. دو انتشار اصلی در این شبکه وجود دارد: اول، منحنی اصلی که تقریبا ۱۸.۱۳۲ میلیون کوین تا پایان ماه می سال ۲۰۲۲ (اردیبهشت و خرداد ۱۴۰۱) طی آن منتشر شد؛ دومی هم منحنی دنباله (Tail Emission) که بر اساس آن، ۰.۶ مونرو در هر دو دقیقه منتشر می‌شود. این امر به معنای کاهش تورم کمتر از یک درصد در طول زمان است.

بلوک‌ها

بلاک‌های جدید در مونرو هر دو دقیقه یک بار ایجاد می‌شوند. چیزی تحت عنوان حداکثر سایز بلوک در این شبکه وجود ندارد؛ اما به جای آن کاهش پاداش Block و اندازه بلوک داینامیک را داریم. این کار باعث می‌شود مقیاس‌پذیری به صورت پویا در شبکه برقرار باشد.

نحوه استخراج مونرو

در خصوص ماینینگ مونرو وجود دارد این است که همچنان می‌توانید با CPU به استخراج آن بپردازید. در نتیجه با استفاده از رایانه شخصی خود و در صورت داشتن یک کارت گرافیک قوی، می‌توانید پاداش ماینینگ‌تان را دریافت کنید.

برای استخراج مونرو بهتر است که به استخر استخراج متصل شوید؛ چون احتمال کسب سود بسیار بالاتر از استخراج به صورت تکی است.

آشنایی با تیم پروژه مونرو

این شبکه چنان با حفظ حریم شخصی، محرمانگی و ناشناس ماندن پیوند خورده است که حتی توسعه‌دهندگان آن نیز به همین شیوه عمل می‌کنند. ریکاردو اسپاگنی (Riccardo Spagni) که با عنوان Fluffypony نیز شناخته می‌شود، سرپرست پروژه و بنیان‌گذار اولیه مونرو بود. همچنین نام David Latapie نیز در میان توسعه‌دهندگان مونرو به چشم می‌خورد؛ اما از سایر توسعه‌دهندگان این شبکه اطلاعاتی در دست نیست. بیشتر این افراد، ترجیح داده‌اند ناشناس بمانند و این پروژه را پررمزورازتر کنند.

XMR را از کجا بخریم؟

می توانید XMR را از طریق صرافی بایننس خریداری کنید، اما Coinbase از آن پشتیبانی نمی‌کند. به جز بایننس، صرافی‌های کوکوین، کراکن، OKX، کوینکس و بیتفنیکس هم XMR را لیست کرده‌اند.

کیف پول‌های XMR

کیف پول‌ با همگام‌سازی محلی:

این کیف پول‌ها نمی‌توانند بدون اینکه کلیدی را با نودها به اشتراک بگذارند، به نودهای ریموت متصل شوند و بلاکچین را روی دستگاه شما اسکن کنند. کیف پول‌های Local Synchronization حریم خصوصی بالایی را فراهم می‌کنند، اما زمان بیشتری را برای همگام‌سازی می‌طلبند؛ چرا که بلوک‌های گم‌شده تنها در زمانی که ولت باز باشد اسکن خواهند شد. Cake Wallet، Feather و Monerujo از جمله این کیف پول‌ها هستند.

کیف پول‌هایی با همگام‌سازی ریموت (سبک):

این کیف پول‌ها، کلید مشاهده خصوصی شما را با یک سرور ریموت به اشتراک می‌گذارند که به طور مداوم بلاکچین را برای یافتن تراکنش شما اسکن می‌کنند. این کیف پول‌ها سریع‌تر هستند اما اگر کنترل سرور ریموت در اختیار شما نباشد، حریم شخصی‌تان کمتر خواهد بود. این کیف پول‌ها عبارت‌اند از MyMonero و Edge.

کیف پول‌های سخت‌افزاری:

شامل لجر نانو اس، لجر نانو اس پلاس، لجر نانو ایکس و ترزور مدل T.

همچنین در کیف پول سیف پل (Safepal) نیز، نسخه‌های BEP20 و ERC20 مونرو موجود است. البته کیف پول‌های دسکتاپ این پروژه نیز شامل Monero GUI Wallet و Monero CLI Wallet هستند که اولی مخصوص کاربران و دومی مخصوص توسعه‌دهندگان شبکه است.

مزایا ارز مونرو

یکی از رمزارزهای پرچم‌دار در حوزه حریم خصوصی است.

امکان مرتبط کردن تراکنش به یک شخص خاص غیرممکن است.

ردیابی تراکنش‌ها غیرممکن است.

می‌توانید انتخاب کنید چه کسی می‌تواند تراکنش‌های شما را ببیند.

تیم بزرگی از توسعه‌دهندگان متعهد روی پروژه کار می‌کنند.

معایب ارز مونرو

کیف‌پول‌های محدودی برای نگهداری کوین XMR وجود دارد.

توسعه برنامه‌هایی که با بلاکچین آن تعامل دارند، دشوارتر است.

استفاده زیاد از آن در دارک وب و به وسیله خلافکاران مورد نقد قرار گرفته است.

قانون‌گذاران همواره با ایجاد فشار، مانع از لیست شدن این رمزارز در صرافی‌ها می‌شوند و مشکلاتی را برای دارندگان آن به وجود می‌آورند.