
شبکه مجازی متاورس چیست؟
متاورس از دو واژه متا (Meta) و ورس (Verse) تشکیل شده کلمه متا به معنی «برتر» و ورس که از کلمه «Universe» گرفته شده به معنی «جهانی» هست. به این ترتیب عبارت متاورس را میشه «جهان برتر» یا «برتر از جهان» معنی کرد.
در این مقاله از ارزدشت با بررسی دنیای متاورس، ویژگی ها و معایب آن با ما همراه باشید.
متاورس به عنوان یک شبکه مجازی عمل میکنه که در آن کاربران قادر خواهند بود با یکدیگر و با دیگر اجزای محیط اطراف خود ارتباط داشته باشن به عبارتی دیگه، در دنیای متاورس افراد به صورت آنلاین و مجازی به نقشآفرینی میپردازن
این دنیای مجازی، جنبههای مختلف شبکههای اجتماعی، بازیهای ویدیوئی، فناوری واقعیت مجازی (VR) و واقعیت افزوده (AR) و در نهایت بلاکچین را با یکدیگر ادغام میکنه به همین دلیل متاورس را می تونیم دنیایی تلقی کنیم که توسط واقعیتهای مجازی و واقعیتهای افزوده ساخته شده .
با افزایش نفوذ بلاکچین در دنیای فناوری، پای متاورس به بازیهای بلاکچینی باز شد. بازیهایی که افراد در آن میتونن آیتمهای بازی را در قالب ارز دیجیتال خریداری و معامله کنن.
تاریخچه متاورس
با وجود اینکه هنوز خیلی با نمونههای کاربردی فناوری متاورس فاصله داریم اما این مفهوم مدتهای طولانی و برای چندین دهه هست که در داستانها، بازیهای رایانهای و فناوریهای دیجیتال اهمیت داشته در حقیقت واژه متاورس و به وجود آمدنش به دهه ۹۰ میلادی زمانی که نیل استفنسون (Neal Stephenson) کتابی با نام اِسنو کرَش (Snow Crash) منتشر کرد برمیگرده
این نویسنده تو این کتاب برای اولین بار مفاهیمی مثل متاورس و آواتار (Avatar) را در شکل داستان نشان داد. مفاهیمی که سالها بعد از آن با همین اسم به دنیای دیجیتال راه پیدا کردن این ماجرا همین جا تمام نمیشه مدتها بعد نویسنده کتاب بازیکن شماره یک آماده (Ready Player One) ، ارنست کلاین (Ernest Cline) به داستان زندگی آدمها در سال ۲۰۴۴ میپردازه
تو این کتاب نقل شده آدمهامیتونن زندگی سختی که تو دنیای واقعی دارن را با زندگی در دنیای مجازی و دیجیتال ادامه بدن
شهر متاورس کجاست؟
متاورس یا فراجهان فضایی بی انتها و تا حدودی ناشناخته هست و خیلیها بر این باورن که در آینده نزدیک، متاورس با زندگی همه عجین میشه باید بدونین که این دنیا فراتر از یک بازی کامپیوتری هست. خرید و فروش، ساختوساز و برگزاری رویدادها داخل این دنیای دیجیتالی در حال انجامه وجود همین فعالیتهای مشابه دنیای واقعی، باعث شده تا شهر مجازی متاورس به وجود بیاد. در شهر متاورس شما مثل یک شهروند عادی میتونین فعالیتهای روزمره خودتون رو انجام بدین. معاشرت با دوستان، برگزاری جلسات کاری، تجارت و معاملههای بازرگانی، خرید و فروش ملک، تفریحاتی مثل رفتن به کنسرت یا شهربازی و غیره یه مدل از فعالیتهایی است که میشه انجام داد.
واقعیت مجازی «VR» در متاورس چیست؟
استفاده از عینکهای واقعیت مجازی با اشیاء و کلیه اتفاقات موجود در آن تعامل داشته باشن به این صورت که کاربر با زدن این عینک وارد دنیای مجازی میشه و در این دنیا میتونه تجربه های واقعیت مجازی «Virtual Reality» که به اختصار به آن «VR» میگن یه دنیای دیجیتالی هست که اشخاص با ورود به اون و با مختلفی داشته باشه.
واقعیت افزوده «AR» در متاورس چیست؟
واقعیت افزوده یا «Augmented Reality» که به آن «AR» هم میگن. در کنار واقعیت افزوده یا«VR» ابزار تحقق متاورس محسوب میشه به عبارتی دیگه عبارت واقعیت افزوده، همانطور که از اسمش مشخصه خاصیت اضافهکنندگی داره یعنی یک شیء یا کاراکتر دیجیتالی را به یک فضا اضافه می کنه
اگه فیلمهای گارفیلد (Garfild)، دامبو (Dumbo)، سونیت خارپشت (Sonic the Hedgehog)، آلیس در سرزمین عجایب (Alice in Wonderland)، مالیفیسنت (Maleficen) و از این شکل فیلمها را دیده باشین ، تو اون ها شخصیتهای واقعی با شخصیتهای غیرواقعی مثل حیوانات یا حتی شخصیتهای کارتونی بازی کردن بیشتر به معنی واقعیت فزوده پی میبرین.
متاورس و فیسبوک
شرکت فیسبوک (Facebook)، غول حوزه فناوری، یکی از اولین شرکتهای پیشرو و فعال در زمینه متاورس هست. همینجور که تو خبرها شنیدیم فیسبوک بهتازگی اقدام به تغییر اسم این کمپانی به «مِتا (Meta)» کرده .
مارک زاکربرگ (Mark Zuckerberg)، مدیرعامل فیسبوک، در یک کنفرانس مجازی در این مورد گفته:
«امیدوارم در آینده بهعنوان یک شرکت متاورس دیده بشیم و قصد دارم کار و هویت خودم را بر آنچه در حال ساخت آن هستیم، ثابت کنم. ما اکنون بهعنوان دو بخش مختلف به کسبوکار خود نگاه میکنیم و گزارش می دهیم؛ یکی برای خانواده اپهایمان و دیگری برای تلاشی که در پلتفرمهای آینده انجام میشود.
حالا بهعنوان بخشی از پروژه، زمان آن رسیده که یک برند جدید اتخاذ کنیم تا همه کارهایی را که انجام میدهیم رادر بر بگیرد؛ تا منعکس کنیم چه کسی هستیم و قصد ساخت چه چیزی را داریم.»
ویژگیهای متاورس
حضور
به عنوان اولین و مهمترین ویژگی متاورس به حضور یا همان Presence میشه اشاره کرد منظور از کلمه حضور در متاورس اینه که کاربران در این دنیای مجازی و در کنار باقی کاربران، احساس حضور کننن تحقیقات نشان میده که این احساس حضور به افزایش کیفیت تعاملات در این دنیای مجازی کمک میکنه.
همکاری
قابلیت همکاری یکی دیگر از جوانب مهم در دنیای متاورس به حساب میاد که با کمک این قابلیت کاربران میتونن به همهجای این دنیای مجازی سفر کنن و با همدیگه همکاری کنن. به عبارتی دیگه یکپارچگی موجود در متاورس به کاربران این امکان را میده تا با داشتن یک آواتار یکسان بتونن تو همه بخشهای اون حضور داشته و از امکانات آن برخورداربشن
استانداردسازی
استانداردسازی یا همان Standardization یکی از مهم ترین ویژگیها و جوانب متاورس هست که به اهمیتش اضافه میکنه. همونطور که هر سیستم و سازمانی برای استانداردشدن نیاز به یک سیستم استانداردسازی داره متاورس هم از این قاعده مثتثنی نیست.
ایجاد این ویژگی در دنیای مجازی متاورس تا حدی حائز اهمیت هست که حتی یک سازمان بینالمللی برای اون در نظر گرفته شده تا پروتکلهای استاندارد متاورس را تأیید کنه.
دنیای بی انتها
متاورس مفهوم و تعریف گستردهتری نسبت به دنیای واقعی که داره که تو آن زندگی میکنیم. با توجه به اینکه دنیای متاورس به فضاهای فیزیکی محدود نیست تا بینهایت امکان گسترش آن وجود داره و حد و مرزی برای آن وجود نداره به طور خلاصه باید بگیم متاورس دنیای بیپایان هست.
هم زمانی
همزمانی یکی از ویژگیهای مهم و قابل توجه در متاورس هست. این به این معنیه که در دنیای متاورس امکان و قابلیت ارتباط و تعامل بین کاربران سراسر جهان به صورت همزمان وجود داره. به عبارتی دیگه حوزه متاورس توانایی تعامل و ارتباط بین میلیاردها کاربر در زمان واقعی را فراهم میکنه.
سرعت
این ویژگی هم یکی از مهمترین شاخصههای متاورس بوده چراکه تو اون، نیازی به جستجو برای هیچ موضوعی نیست در متاورس همهچیز حتی هرگونه اطلاعات بهصورت فوری در متاورس قابل دسترس برای کاربران هست.
پایداری
ویژگی پایداری تو متاورس به معنی امکان دسترسی همیشگی هست. شما میتونین ساختمانهای مجازی جدید یا اشیاء دیگه ایی را تو دنیای متاورسی خودتون ایجاد و اضافه کنین. همچنین میتونین اونها را اونجور که میخواین تغییر بدین .و نکته جالب توجه این که این تغییرات در بازدیدهای بعدی شما هم اعمال و ذخیره میشن.
هزینه
از مزیتهای بارز و محبوبی که تو دنیای متاورس وجود داره حذف هزینههای دنیای فیزیکی مثل هزینه رفتوآمد، آموزش، خرید سختافزارها و نرمافزارها و موارد دیگر میشه. چون نه دیگه نیازی به رفت و آمد هست و نه خرید سخت افزار یا نرم افزار. اتفاقی که در برخی موارد میتونه باعث بهتر شدن وضعیت زندگی انسان بشه.
محدودیتهای متاورس
عدم انطباق و سازگاری برخی افراد
در زمان حاضر که عصر تکنولوژی و فناوری هست و همه چیز به سمت ماشینی شدن پیش میره هنوز هم کسایی هستن که حاضر نیستن روشها و شیوههای زندگی سنتی خود را ترک کنن و به زندگی مدرن روی بیاورن. به عنوان مثال کسانی که ترجیح میدن به جای مطالعه کتابهای الکترونیکی یا همان eBookها نسخه چاپی و کاغذی آن را مطالعه کنن.
افرادی که ترجیح میدن بهجای استفاده از همراه بانک، از پول نقد استفاده کنن. به جای خرید آنلاین ترجیح میدن داخل فروشگاه رفته و خودشون از نزدیک خریدشون را انجام بدن. چطور میشه از این افراد انتظار داشته باشیم که وقتی هنوز به خوبی نمیتونن با اینترنت ارتباط برقرار کنن. با Metaverse انطباق و سازگاری داشته باشن.
حذف لذتهای فیزیکی در دنیای واقعی
یکی دیگه از محدودیتها و در واقع نقاط ضعفی که متاورس برای انسانها به وجود میاره از بین بردن و حذف لذتهای فیزیکی هست. همانطور که گفتیم در متاورس شما هر چیزی که بخواین و به هر جایی که مدنظرتون باشه در کمترین زمان ممکن میتونین برین و این یعنی تجربه نکردن بسیاری از لذتها که تاکنون تجربه میکردین.
مثلا در زندگی واقعیتون شاید یکی از لذتها در موقع سفر دیدن مناظر و مسیر سفر بوده که این در متاورس دیگر قابل دست یافتن نیست. چرا که در حد ثانیه به دورترین مکانهای موردنظرتون سفر میکنین.
یا مثلا لذت تعمیر یه وسیله قدیمی، درس دادن و بازی کردن با بچهها، تمیز کردن محیط زندگی، ورزش صبحگاهی، قدم زدنهای شبانه با دوستان و بسیاری از لذتهای دیگه که در متاورس حذف شده.
آیا متاورس جایگزین اینترنت خواهد شد؟
متاورس قرار است جای اینترنت را بگیرد!
خیلیها متاورس را اینترنت آینده نامگذاری کردن. شاید این نظر تا حدی درست باشه. چراکه متاورس کلیه اطلاعات و دادهها را برای ما دست یافتنی میکنه و با این تفاسیر دیگر به اینترنت نیازی نخواهیم داشت.
اما از طرفی دیگه دادهها حاکی از وجود چیزی حدود ۱.۷ میلیارد وبسایت در سراسر جهان هست. کاملاً مشخصه این حجم از اطلاعات چیزی نیست که براحتی بشه اون را به پروژهای مثل متاورس انتقال داد. مارک زاکربرگ، متاورس را نسخهای متفاوت از اینترنت فعلی دانسته و به این موضوع تاکید داره که اینترنت فعلی همچنان در اختیار کاربران خواهد بود. با این حال بسیاری از خدمات در اینترنت، جای خودشون را به خدمات جدیدی در متاورس خواهن داد.
بهترین پروژه های متاورس
متاورس دارای پروژههای متعدد زیادی هست که به کاربران این امکان را میده تا در حین بازی کسب درآمد هم داشته باشن. این پروژهها و پلتفرمها در حوزه ارزهای دیجیتال از محبوبیت زیادی برخوردار هستن و طرفدارای زیادی را به خود اختصاص دادهان. از مهمترین پروژههای متاورسی به موارد زیر میشه اشاره کرد.
دیسنترالند (Decentraland)
دیسنترالند یکی از نمونههای شناخته شده و مطرح در دنیای متاورس در جهانه. پلتفرم دیسنترالند بر اساس فناوری بلاکچین کار میکنه و در آنها گیمرها میتونن به کمک ارزهای دیجیتال ساختمانهایی مثل شهربازی بسازن و حتی از آنها کسب درآمد کنن. در دیسنترالند میتونین زمین بخرین و یا اون را بفروشید و از پولش برای خرید اسلحه تو بازی فورتنایت استفاده کنین.
سند باکس (Sandbox)
سندباکس یکی از بهترین پروژههای متاورسی بوده که طرفداران زیادی هم داره. این پروژه مبتنی بر بلاکچین دارای امکانات و قابلیتهای زیادی هست که کاربران در آن امکان خرید، فروش، و ادعای مالکیت اموال متفاوت خود را دارن. این پلتفرم در عین امنیت و قابلیت اطمینان دارای معایبی هم هست. که از مهمترینشون به هزینه بالای شبکه اتریوم برای خرید بلاکچین میشه اشاره کرد.
ناکاموتو (Nakamoto)
ناکاموتو یا Nakamoto یکی دیگه از پروژههای متاورسی هست که تو این بازی هم مثل بازی دیسنترالند، کاربران امکان خرید زمینهای مجازی، ساختن اونها و درنهایت فروش اونها را دارن. خرید و فروش زمین مجازی به معنی سرمایهگذاری در متاورس هست. لازم به ذکره که تو بازی ناکاموتو، توکنهای قابل معاوضه به نام ناکا شناخته میشن. که ارز دیجیتال خیلی مناسب و روبهرشدی محسوب میشه. این بازی واقعیت مجازی یکی از تازهترین بازیهای متاورسی هست که توکن اون در حال حاضر ارزشی معادل ۳ دلار داره.
اکسی اینفینیتی (Axie Infinity)
محبوبیت این بازی آنلاین به این دلیل هست که در حین بازی امکان کسب درآمد را به کاربران خود میده. در اکسی اینفینیتی کاربران میتونن حیوانات موردعلاقه خودشون را بهصورت مجازی پرورش داده و با استفاده از انها کسب درآمد کنن.
مهمترین شرکتهای فعال در حوزه متاورس
۱– متا (Meta)
متا که نام جدید شرکت فیسبوک هست از مهمترین شرکتهای فعال در حوزه متاورس هست. این شرکت تاکنون بیش از ۵۰ میلیون دلار سرمایه خود را صرف توسعه شبکه متاورس کرده.
۲– مایکروسافت (Microsoft)
شرکت مایکروسافت نمونهای دیگه از شرکتهای مهم و فعال در حوزه متاورس هست که قبل از ورود به این حوزه فعالیتهایی در زمینه هولوگرام و واقعیت گسترده (XR) از طریق پلتفرم مایکروسافت مش داشته. مایکروسافت قصد داره دنیای واقعی را با واقعیت مجازی و واقعیت افزوده ترکیب کنه این شرکت همچنین میخواد هولوگرامها و آواتارهای مجازی را تا سال ۲۰۲۲ به Microsoft Teams اضافه کنه
۳– اپیک
اپیک شرکت سازنده بازی معروف فورتنایت (Fortnite) هست. مدیرعامل ایپک در مصاحبهای اعلام کرده که علاقه زیادی به توسعه متاورس داره. هنرمندانی مثل آریانا گرنده و تراوس اسکات در این بازی کنسرت برگزار کردن و حتی سخنرانی مشهور مارتین لوتر کینگ در سال ۱۹۶۳ هم در این پلتفرم بازسازی شده.
برندهای مطرح دنیا در متاورس
حوزه مُد و پوشاک در این زمینه نسبت به باقی حوزهها پیشرو بوده . برند ژاپنی یونیکلو (Uniqlo) از برندهای فعال در این زمینه هست که بعضی از لباسهای دیجیتال را تو بازی Minecraft وارد کرده و یا شرکت کالاهای لوکس فرانسوی بالینسیاگا (Balenciaga) برای بازی Fortnite لباس یا کفشهای کتانی خود را ارائه کرده .
همچنین هنرمندانی چون طراحان و نقاشان نیز در حال ورود به حوزه جدید ان اف تی NFT یا توکنهای غیرمثلی هستن و اقلام دیجیتالی منحصر به فردی مانند نقاشی یا انیمیشن را از این طریق به فروش میرسونن «کریستینا ووتن» معاون مشارکت Roblox متاورس را فرصتی خیلی بزرگ برای برندها خوانده و معتقد هست برندهایی که زودتر وارد این حوزه بشن میتونن در مقیاس جهانی، حضور دائمی خود را ایجاد کنن.
شرکت زنجیرهای فست فود مکزیکی چیپوتلی نمونهای دیگه از رستورانهای فعال در متاورس هست که در طول تعطیلات هالووین، یک رستوران مجازی در Roblox افتتاح کرد که در نوع خودش اولین محسوب میشه. این برند کوپنهایی را برای دریافت یک بوریتو رایگان در رستوران واقعی و همچنین لباسهای مجازی برای پوشاندن آواتار ارائه میکنه.
شرکتهای مطرحی مثل «لویی ویتون» برای نظارت و کنترل بر محیطی که برندشان در آنها حضور داره، نسخه مخصوص به خود از متاروس را با اسم Louis the Game ایجاد کرده .
سخن پایانی:
چه بخواهیم یا نه، متاورس به یکی از موضوعات داغ جهان تکنولوژی امروز تبدیل شده. از مایکروسافت و متا گرفته تا شرکتهای کوچک بلاکچینی همه و همه به دنبال سهمی از این جهان مجازی هستن. تکنولوژیهایی همچون واقعیت مجازی و افزوده توجه خیلی از عاشقان تکنولوژی را جذب کرده و هرروز نوآوریهای بیشتری را در این حوزه شاهد هستیم. از کار و سرگرمی گرفته تا حتی روابط انسانی، طرفداران متاورس همهچیز را در گرو موفقیت اون میبینن.