تو بازارهای سنتی هر کسی کالا یا خدماتی رو برای معامله ارائه میکنه ولی تو بازارهای مالی به جای جنس و کالا، افراد ارزش‌های مبادله‌ای یا سهمی از ارزش مبادله‌ای یه کالا و به عبارت دیگه خودِ دارایی‌های مالی رو دادوستد میکن. بازار اسپات زمینه‌ای هست که کاربران ابزارهای مالی رو برای تحویل فوری به صورت وجه نقد در اون معامله میکنن. برای انجام معاملات تو این بازار، پرداخت قبل از دریافت دارایی انجام میشه. همین دلیل باعث شده تا به این بازارها، بازارهای یه طرفه بگن.تو این مقاله با ارز دشت همراه باشین تا بیشتر به معامله اثبات بپردازیم و آشنا بشیم.
نو این بازارهای یه طرفه اشخاص تنها میتونن با توجه به پتانسیل رشد بازار معامله کنن و نسبت به افزایش قیمت و صعود بازار کسب سود کنن. یعنی که مقدار مشخصی از یه دارایی رو در قیمت معین خریداری میکنن. پس اگه قیمت اون دارایی رشد بکنه مسلماً سودی هم به دست میاد متقابلاً اگه قیمت افت بکنه هم به نسبت حجمی که از اون دارایی خریداری کردن، ضرر میدن. به همین خاطر با وجود نوسات زیاد قیمت رمزارزها، ریسک مالی تو بازار ارز دیجیتال تو بازار معامله اسپات خیلی کمتر هست.
قیمت اسپات چیست؟
قیمت اسپات قیمت فعلی برای خریده، پرداخت و تحویل فوری یه کالای خاصه. با پر شدن سفارش خریداران و فروشندگان، قیمت لحظه‌ای مدام تغییر میکنه و مرتب به‌روزرسانی میشه. در واقع قیمت اسپات یا قیمت نقطه‌ای تو لحظه، براساس میزان عرضه و تقاضای بوجود اومده تو بازار به دست میاد. این قیمت میتونه بالاتر و یا کمتر از ارزش ذاتی یه ارز باشه. پس نرخ مبادله‌ای که معامله اسپات بر اساس اون انجام میشه برابر با همان نرخ لحظه‌ای هست. قیمت‌ها تو بازارهای مشتقه مثل معاملات آتی هم به طور اجتناب ناپذیری بر پایه همین ارزش‌ها تعیین خواهد شد، چون تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان کالا اول تو بازار معاملات نقدی شرکت میکنن.
بازار اسپات ارز دیجیتال چیست ؟
بازاری که تو اون معاملات اسپات انجام میشه بازار اسپات اسم داره. در واقع بازار اسپات به شما این امکان رو میده تا بتونین دارایی موردنظر خودتون رو تو قیمت لحظه‌ای اون خریداری کنین. مثلا تو بازار اسپات رمزارزها شما میتونین رمزارز موردنظر رو در لحظه خرید کنین و اون رو به کیف پول خودتون منتقل کنین. تو بازار اسپات دارایی‌ها به‌صورت فوری معامله میشن.
تو بازارهای اسپات خریدار دارایی رو به کمک پول فیات (پول رایج یک کشور) یا ابزارهای پرداختی دیگه از فروشنده خریداری میکنه. با توجه به خصوصیات دارایی معامله‌شده معمولا عملیات انتقال به‌طور سریع انجام میشه. بازار اسپات بر حسب نهاد واسط و صرافی به شکل‌های مختلفی وجود داره. علاوه بر این میتونین به‌صورت مستقیم به خرید و فروش دارایی در خارج از صرافی اقدام کنین.
معاملات اسپات در فارکس
تو بازار «فارکس» (Foreign exchange) مبادله ارزهای جهانی انجام میشه. تو این بازار هم مثل بازارهای دیگه میشه ارزهای مختلف رو در قیمت اسپات با همدیگه مبادله کرد. تو بازار اسپات فارکس تریدر معامله خودش رو بین جفت ارزها انجام میده. برای مثال با توجه به تحلیل ارزهای پوند و یورو در جفت ارز GBP/EUR اگه تریدر متوجه بشه که ارزش پوند نسبت به یورو افزایش پیدا میکنه، جفت ارز GBP/EUR رو میخره. این استدلال برای جفت ارزهای دیگه بازار فارکس هم به همین ترتیبه. در حالت عکس اگه طبق تحلیل تریدر متوجه بشه که ارزش یورو در آینده از ارزش پوند بیشتر میشه، تو این حالت تریدر جفت ارز GBP/EUR رومی‌فروشه.
مفهوم Order Book در بازار اسپات چیست؟
اردر بوک لیست سفارش‌های خرید و فروش یه داراییه که به وسیله تک تک افراد تو اون صرافی یا بازار ارائه شده. به طور مثال تو بازارهای مالی، در نظر بگیرین که افرادی که قصد خرید بیت کوین رو دارن، سفارش خرید خودشون رو تو یه صرافی ثبت میکنن. در زمان تنظیم سفارش، هر یک از اونا قیمت پیشنهادی خودشون و مقدار BTC که قصد خریدش رو دارن رو اعلام میکنن. سمت دیگه بازار، افرادی حضور دارن که قصد فروش بیت کوین‌های خودشون رو دارن. همه این افراد، خریدران و فروشندگان بیت کوین هستن. صرافی، تمامی سفارش‌های خرید و فروش افراد رو تو یه لیست نشون میده. لیست خریدران و لیست فروشندگان؛ به چنین لیستی اردر بوک یا دفتر ثبت سفارش‌ها گفته میشه.
مفهوم Ask و Bid و قدرت نقدشوندگی چیست؟
قیمت Bid اشاره به بالاترین قیمتی داره که خریدار حاضره بابت خرید یه دارایی بپردازه. قیمت Ask اشاره به پایین‌ترین قیمتی داره که فروشنده دارایی خودش رو به فروش گذاشته. تو اردر بوک، قیمت Bid همون قیمتیه که در ابتدای لیست سفارش خریداران نشون داده میشه و تو یه Order Book، قیمت Ask قیمتیه که در ابتدای لیست سفارش فروشندگان قرار گرفته .
سفارش معاملاتیLimit Order چیست؟
فرض کنید قصد خرید ۱ بیت کوین به قیمت ۱۳۲۰۰ دلار رو داریم. تو زمان ثبت سفارش با این روش، دو پارامتر باید تعیین بشه؛ قیمت و مقدار خرید. قیمت خرید رو در قسمت Price و مقدار خرید رو در قسمت Amount وارد می‌کنیم. در آخر با ثبت دکمه Buy یا Sell سفارش شما وارد Order Book خواهد شد.
سفارش معاملاتیMarket Order چیست؟
تو این نوع سفارش خرید و فروش یه دارایی دیجیتال، تنها مقدار خرید یا فروش رو تعیین می‌کنیم و به بایننس این اجازه رو میدیم که دارایی مورد نیاز ما رو به قیمت آخرین معامله در بازار به فروش برسونه و یا خرید کنه.
سفارش معاملاتیStop-limit چیست؟
برای مثال، قیمت بیت کوین ۱۳۵۰۰ دلاره و هدف شما اینه که موقعی که قیمت از مقاومت ۱۴۰۰۰ دلار عبور کنه، اقدام به خرید اون کنین. پس عبور قیمت بیت کوین از ۱۴۰۰۰ دلار، شرط این سفارش شماست. به این شرط، Stop گفته میشه. برای ثبت این سفارش سه مولفه نیازه، قیمت خرید یا Limit، مقدار خرید یا Amount و شرط انجام خرید یا Stop. بایننس در آخر سفارش شما رو باتوجه به قیمتی که تو Limit ثبت کردین، انجام میده. اما این سفارش رو در صورتی که شرط قیمتی Stop برقرار بشه، در Ordet Book قرار میده. در واقع بعد از ارضا شدن شرط Stop، این سفارش به یه سفارش Limit Order تبدیل میشه.
سفارش OCO در معاملات اسپات چیست؟
مخفف عبارت “One Cancels The Other” بوده و روشی مختص بازار اسپات بعضی صرافی‌ها مثل بایننس هست. با بکارگیری ویژگی OCO شما میتونین به صورت همزمان دو سفارش مشخص کنین که اگه یه سفارش شما فعال بشه سفارش دیگه کنسل خواهد شد. این روش در واقع ترکیبی از دو سفارش لیمیت اوردر (Limit order) و استاپ لیمیت (stop limit) هست، که در قسمت price قیمت اسپات اوردر رو مشخص کرده، تو قسمت stop شرط قیمتی و تو قسمت limit قیمت برای ثبت سفارش استاپ لیمیت مشخص میشه. پس شما میتونین حد سود و حد ضرر معامله خودتون رو به طور همزمان تعیین کنین.
مزایای بازارهای اسپات چیست؟
۱ _ قیمت گذاری‌ها شفاف بوده و مکانیسم عرضه و تقاضا باعث تغییر تو قیمت‌ها میشه. تو بازار فیوچرز که گاهی وقتا چندتا قیمت مرجع برای یه دارایی وجود داره. برای مثال، قیمت مرجع در بازار فیوچرز بایننس از اطلاعات مختلفی ناشی میشه، از جمله، فاندینگ ریت و قیمت شاخص. در بعضی از بازارهای سنتی، حتی نرخ بهره هم قیمت مرجع رو تحت تاثیر قرار می‌داد.
۲_ به دلیل قوانین ساده و محاسبه آسان ریوارد و ریسک، استفاده از اسپات تریدینگ سرراسته. برای مثال، تو معاملات اسپات، وقتیکه به اندازه ۵۰۰ دلار روی بایننس کوین سرمایه‌گذاری میکنین، به راحتی با توجه به قیمت ورود و قیمت فعلی بازار، میتونین مقدار ریسک خودتون رو محاسبه کنین.
۳_ میتونین سفارش خودتون رو ثبت کرده و اون رو فراموش کنین (Set and Forget). برخلاف بقیه بازارهای مشتقه و مارجین تریدینگ نیازی نیست نگران لیکویید شدن یا کال مارجین شدن باشین. میتونین هر وقت که اراده کنین وارد یه موقعیت معاملاتی شده یا خارج بشین. همچنین نیازی نیست معامله خودتون رو دائما چک کنین، مگه اینکه قصد انجام معاملات کوتاه‌مدت داشته باشین.
معایب بازارهای اسپات چیست؟
۱_ بستگی به دارایی که روی اون معامله میکنین، اسپات تریدنیگ روی بعضی از دارایی‌ها که ارزش هولد کردن ندارن، ممکنه مناسب نباشه بهترین مثال کامودیتی‌ها هستن. اگه نفت خام رو خریداری کنین، باید به فکر تحویل فیزیکی اون هم باشین. تو دنیای ارزهای دیجیتال هم، با هولد کردن توکن‌ها و کوین‌ها، مسئولیت نگهداری امن اونها به عهده خودتونه.
۲_ برای بعضی از دارایی‌ها، افراد و شرکت‌های خاص، پایداری قیمت خیلی مهمه. برای مثال، شرکتی که قصد داره خارج از کشور فعالیت کنه، نیاز به دسترسی به ارزهای خارجی تو بازار فارکس داره. اگه اونا به قیمت‌های بازار اسپات وابسته باشن، برنامه‌ریزی هزینه و درآمدها ممکنه به‌شدت ناپایدار باشه.
3_ کسب سودهای بالا تو بازار اسپات نسبت به بازار فیوچرز و مارجین خیلی کمتره.
سخن پایانی
در آخر معامله اسپات دقیقاً شبیه معاملات نقدی برای کسب سوده. به این معنی که شما یه ارز دیجیتال رو در زمانی که تشخیص دادین که قیمت اون به کمترین حد کاهش پیدا کرده و یا کمتر از ارزش ذاتی اون هست، به عنوان یه کالای سرمایه‌ای خریداری کرده و اون رو نگه میدارین تا زمانی که قیمت اون برحسب تقاضایی که تو بازار ایجاد شده، افزایش پیدا کنه. موقعی که تشخیص بدین که قیمت اون به اندازه ایی رسیده که رشد اون متوقف شده و یا ممکنه مجدد کاهش پیدا کنه اون ارز رو به فروش میرسونین و از اختلاف قیمت خریدتون سود نصیب شما میشه.
